021-88541059 و 88505673-021
info@nikaninvest.com

مروری بر قرارداد 25 ساله با چین

مروری بر قرارداد 25 ساله با چین

مروری بر قرارداد 25 ساله با چین

جزئیات

قرارداد 25 ساله ایران و چین وارد مرحله اجرایی شده ، با این حال هنوز دقیقا ابعاد قرارداد اعلام نشده است . به ترتیبی که برخی نمایندگان مجلس نیز با اشاره به ماده 77 قانون اساسی نسبت به آن ایراد گرفته بودند....

27 آذر 1401

مروری بر قرارداد 25 ساله با چین


قرارداد 25 ساله ایران و چین وارد مرحله اجرایی شده ، با این حال هنوز دقیقا ابعاد قرارداد اعلام نشده است . به ترتیبی که برخی نمایندگان مجلس نیز با اشاره به ماده 77 قانون اساسی نسبت به آن ایراد گرفته بودند . به همین دلیل منافع موثقی از جزئیات این قرارداد در دسترس نیست و ضمنا چین نیز نگران است که شاید اعلام آشکار محتوای این سند ، موجب کارشکنی آمریکا و سایر شرکای تجاری شود . اما برخی منابع خبری از سرمایه گذاری 450 میلیارد دلاری چینی ها در صنایع مختلف ایران در این قرارداد 25 ساله سخن می گویند . به عنوان مثال ،پترولیوم اکونومیست حجم سرمایه گذاری چینی ها در ایران را مطابق با قرار داد 25 ساله حدود 280تا 400 میلیارد دلار برآورد کرده و می گوید که براساس این قرارداد ، چینی ها قرار است در صنعت نفت ، گاز ، پتروشیمی ، زیرساخت ترابری ، کشاورزی و احتمالا خودروسازی ایران ، سرمایه گذاری گسترده ای انجام دهند . همچنین نشریه پترولیوم اکونومیست مدعی شده است که قرار است چین 280 میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز ایران و 120 میلیارد دلار در صنعت حمل و نقل ایران سرمایه گذاری کند .

بخش هایی از مفاد قرارداد چین

همکاری نظامی و امنیتی دوجانبه ، تبادل تجربیات نظامی و رزمایش مشترک ؛
مشارکت در ایجاد و تجهیز مخازن ذخیره سازی نفت و افزایش صادرات پتروشیمی به چین ؛
تشویق مشارکت شرکت های چینی در سرمایه گذاری و تأمین مالی طرح های برق ، انرژی ، آب و فاضلات ؛
تکمیل راه آهن شرق به غرب ایران ، و ایجاد راه آهن زیارتی پاکستان ، ایران ، عراق و سوریه و همین طور راه آهن شمال به جنوب ؛
توسعه و ساخت فرودگاه ها ، خرید محصولات هوایی تولید مشترک ایران و چین ؛
ساخت شهر هوشمند در مکران و تیس،
تشویق شرکت های چینی به سرمایه گذاری در مناطق آزاد ایران از جمله قشم، اروند و ماکو؛
توسعه بلند مدت جزایر منتخب با هدف گردشگری ؛
سرمایه گذاری بلند مدت چین در صنعت پالایشگاهی در بندر جاسک و ساخت بندر جاسک ؛
سرمایه گذاری بلند مدت در شهرک پتروشیمی چابهار ؛
ایجاد منطقه مشترک فرامرزی در کشور ثالث ؛
طراحی شهرک صنعتی تولید خودرو ؛ همکاری میان شرکت های خودروساز ایران و چین به منظور انتقال فناوری و تولید مشترک برای عرضه در بازار دو کشور و کشورهای ثالث از طریق ایجاد چرخه های تولید ؛
تشویق سرمایه گذاری در بهره برداری از معادن مس ، سنگ آهن ، فولاد و صنایع آلیاژی؛
توسعه مجتمع های کشتی سازی و لوازم خانگی ؛
سرمایه گذاری در خط متروی 10 کلان شهر ایران ؛
مرمت و احیای بافت های تاریخی ؛
همکاری سیاسی در مجامع ، سازمان و نهادهای منطقه ای و بین المللی ؛
تشویق به سرمایه گذاری در کشاورزی ، شیلات و آبخیزداری ؛
سرمایه گذاری در حوزه آموزش و تبادل دانشجو ؛
سرمایه گذاری و توسعه بخش بهداشت و درمان ؛
همکاری در زمینه فناوری و ارتباطات راه دور ، توسعه نسل پنجم ارتباطات از راه دور ، پروژه مشترک توسعه و تقویت زیر ساخت های اطلاعاتی و ارتباطی ، موتور جستجوگر ، پست الکترونیک و پیام رسان های اجتماعی ؛
همکاری میان شرکت های خودروساز ایران و چین به منظور انتقال فناوری و تولید مشترک برای عرضه در بازار دو کشور و کشورهای ثالث از طریق ایجاد چرخه های تولید ؛
مشارکت شرکت های خودرویی چینی با دو خودروساز بزرگ ایرانی مانند اشتراک گذاری دانش فنی در زمینه ایجاد پلتفرم های مشترک و غیره ؛
طراحی شهرک صنعتی خودرو و صنایع مرتبط ، با تمرکز به کارگیزی فناوری انرژی تجدید پذیر .

میزان سرمایه گذاری های چین براساس قرارداد 25 ساله

بنابر گزارش بانک جهانی ، بالاترین میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران آن هم از همه منابع ، در سال 2017میلادی انجام شده که رقم کل این سرمایه گذاری ها 5 میلیارد دلار بوده است . پس از این سال ، بار دیگر در سال 2019 به 1.5 میلیارد دلار رسیده است . در سال 2020 هم این افت همچنان ادامه داشته و به یک میلیارد دلار رسیده است . براساس توافق چین و ایران قرار است طی 25 سال مبلغ 400 میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری شود که به طور متوسط سالی 16 میلیارد دلار خواهد شد . چین در 15 سال گذشته ( سال های 2004 تا 2019 میلادی) در مجموع 182 میلیارد دلار در هر سال می شود . میزان سرمایه گذاری چین در همین دوره در استرالیا 98 میلیارد دلار ( سالانه 6.5 میلیارد دلار) ، در بریتانیا 83 میلیارد دلار ( سالانه 6,5 میلیارد دلار ) و در کشورهایی همچون برزیل ، کانادا ، آلمان و سوئیس کمتر از این مقادیر بوده است .
بنابراین در صورت صحت رقم سرمایه گذاری 400 میلیارد دلاری و تحقق این میزان سرمایه گذاری چین در ایران ، بالاترین سرمایه گذاری محسوب می شود که با سطح تجارت گذشته دو کشور و مقایسه آن با شرکای عمده تجاری چین تاحدودی مبالغه آمیز به نظر می رسد.
چین در صنعت نفت ایران به دنبال توسعه میادین نفتی و گازی و افزایش برداشت از این میادین است که در نهایت به سرمایه گذاری در بخش بالادستی صنعت نفت می انجامد . بر همین اساس دو دلیل عمده برای سرمایه گذاری چینی ها در این بخش قابل پیش بینی است . دلیل نخست آن نیاز پتروشیمی و پالایشگاه های چین به نفت و گاز به عنوان خوراک و همچنین تامین انرژی مورد نیاز بزرگترین بازار انرژی در جهان است . جدای از این به زعم بسیاری کارشناسان حوزه انرژی چنین تمایلی به ایجاد رقیب در بازار فرآورده های نفتی و گازی برای خود ندارد . با توجه به روند توسعه پالایشی و پتروشیمی چین ، احتمال می رود که این کشور در آینده به بزرگترین صادرکننده محصولات پتروشیمی جهان تبدیل شود و قاعدتا برای رسیدن به این هدف قطعا علاقه ای به توسعه صنایع پایین دستی ما نخواهد داشت .

اولویت های در نظر گرفته شده در قرارداد با چین

  1. چین در اولویت واگذاری پروژه های نفتی ایران قراردارد .
  2. قیمت نفت ایران در چین معمولاً 3 تا 5 دلار ارزان تر از شاخص نفت برنت فروخته خواهد شد .
  3. تچین برای پرداخت پول نفت ایران دو سال مهلت دارد و بعد از این مدت هم میتواند بازپرداخت بدهی نفتی خود را با یوآن انجام دهد .
  4. چین میتواند دو سوم مبلغ خرید نفت و گاز را به صورت نقدی (یوآن ) به ایران پرداخت کند و یک سوم را به شکل کالا و خدمات .

آنگونه که وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده قرارداد 25 ساله ایران و چین از 24 دی ماه 1400 وارد مرحله اجرایی شده است . اگرچه برخی می گویند چین مدام در حال افزایش خرید نفت خود از ایران است اما خرید غیررسمی و با تخفیف.
شاید به همین دلیل (اجرایی شدن قرارداد 25 ساله) بوده که بلومبرگ اعلام کرده چین در ماه نوامبر 2021 به میزان 18 میلیون بشکه معادل 600 هزار بشکه در روز نفت خام از ایران خریده و خرید نفتش از ایران را 40 درصد افزایش داده است . این رسانه همچنین ادعا کرده بود که چین نفت ایران را به میزان 18میلیون بشکه معادل 600 هزار بشکه در روز نفت خام از ایران خریده و خرید نفتش از ایران را 40 درصد افزایش داده است . این رسانه همچنین ادعا کرده بود که چین نفت ایران را 10 درصد پایین تر از قیمت بازار خریده است . همزمان با انتشار خبر افزایش 40 درصد صادرات نفت به چین ، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران نیز اظهار کرد : از گفتن اعداد و ارقام صادرات معذورم و فقط در همین حد میتوانم توضیح دهم که وضعیت بهتر شده است .
به استناد اینکه روسیه نفت خود را با تخفیف 9 درصدی به چین صادر می کند ، برخی از تجار چینی مدعی هستند که ایران نیز برای صادرات نفت خود به کشور شرقی و رقابت با روسیه ، باید تخفیف 12 تا 15 دلاری برای هر بشکه لحاظ کند اما به گفته معامله گران ، نفت ایران نزدیک به 10 دلار در هر بشکه کمت راز قیمت های آتی برنت قیمت گذاری شده است تا با محموله های اورال ( شاخص نفت روسیه ) که قراراست در ماه اوت به چین برسند ، برابری کند چون گرید های سبک و سنگین ایران بیشتر با شاخص اورال قابل مقایسه هستند . این در مقایسه با تخفیف حدود 4تا5 دلاری نفت صادراتی قبل از حمله به اوکراین است .
از آنجا که این قرارداد بلند مدت است بنابراین تضمین خرید نفت ، گاز و فرآورده های نفتی از سوی طرف چینی محتملا با در نظر گرفتن قیمت هایی است که به طور معمول از طریق محاسبه میانگین سطح قیمت های جهانی دردوره زمانی مورد توافق بین طرفین قابل تحلیل است و از آنجا که اطلاعات معتبری در این زمینه وجود ندارد ، پس برآورد فروش نفت براساس این قرارداد بر مبنای قیمت متوسط 3 تا 6 ماهه قابل تحلیل خواهد بود .
موضوع با اهمیت در تحلیل و نتیجه گیری از تاثیر مالی بر منابع ارزی ایران صرفا با فرض تخفیف 2 تا 15 دلاری پرداخت دو سوم از صادرات در دوره 2 سال و با یوان چین صورت خواهد پذیرفت و بنابراین نرخ تبدیل یوان در زمان پرداخت بدهی چین و همچنین نرخ مورد محاسبه محصولاتی که قرار است بابت یک سوم باقیمانده صادرات در نظر گرفته شود ، محور های اصلی برآورد تاثیرات ارزی این قرارداد خواهند بود .براین اساس ، به عنوان مثال اگر قیمت هر بشکه نفت را 85 دلار در نظر بگیریم با کسر کردن 10 دلار جهت تطبیق با شاخص نفت اورال روسیه و لحاظ کردن میانگین 12 درصد تخفیف ، منابع ارزی حاصل از فروش نفت به چین پس از طی فرآیند فروش و سپری شدن 2 سا لاز تاریخ فروش و صرف نظر کردن از برابری نرخ یوآن در تاریخ پرداخت ، برای هر بشکه نفت حدود 44 دلار خواهد که در مقایسه با فروش نقدی به سایر کشورهای متقاضی خرید 48 درصد کمتر از نرخ روز قابل محاسبه است .

منبع: روزنامه اطلاعات بورس

اخبار مرتبط