021-88541059 و 88505673-021
info@nikaninvest.com

دست اندازی دولت به بورس با حذف سهامدار خرد

دست اندازی دولت به بورس با حذف سهامدار خرد

دست اندازی دولت به بورس با حذف سهامدار خرد

جزئیات

فردین اقابزرگی مدیر عامل شرکت سبدگردان نیکان در گفت و گو با روزنامه جهان صنعت در رابطه با عرضه های اولیه به نکاتی اشاره داشتند....

16 شهریور 1401
فردین آقابزرگی
مدیرعامل سبدگردان نیکان


رسالت اصلی سازمان بورس ایجاد شفافیت,کمک به افزایش نقدشوندگی و حرکت به سمت بازار کارا است.در این بین یکی از وظایف تعریف شده سازمان بورس حمایت از منافع بلند مدت سهامداران به ویژه سهامداران خرد است.با این حال همواره منافع کلان تعدادی از بازیگران بازار سرمایه مانند دولت و نهادهایی که مستقیما یا به طور غیر مستقیم زیر نظر دولت هستند سایه سنگینی بر حوزه سیاست گذاری در بازار سرمایه دارد.از جمله این فشارها, مکلف کردن صندوق های سرمایه گذاری با درامد ثابت برای خرید اوراق دولتی است. هم اکنون در ترکیب دارایی این صندوق ها تعیین شده که به صورت تکلیف قانونی چه میزان اوراق دولتی و چه میزان از سایر اوراق خریداری شود.
در همین حال با ریسک گریزی جامعه هدف در صندوق های سرمایه گذاری با درامد ثابت, تحمیل و تکلیف شده است که این صندوق ها باید سهام هم خریداری کنند.هم اکنون میزان سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری در بازار سرمایه بالغ بر 620 هزار میلیارد تومان است. از این رقم , 470 هزار میلیارد تومان معادل 75 درصد به صندوق های با درامد ثابت تعلق دارد که طبق تکالیف ازمان بورس مکلفند بخشی از منابع را به خرید اوراق دولتی یا بدهی تخصیص دهند. اما از انجا که این صندوق ها با خرید سهام متضرر شده اند یک بسته حمایتی در چارچوب عرضه های اولیه به انها تخصیص داده شده است!
در واقع این حمایت در مسیر اختلاف قیمت بین عرضه اولیه تا زمانی که قیمت به تعادل میرسد در اختیار صندوق های سرمایه گذاری قرار میگیرد که به نام حمایت از سرمایه گذاری غیر مستقیم معرفی میشود.
اما شان ان چه بوده است؟
در واقع هدف اصلی از اتخاذ چنین سیاستی برای عرضه اولیه به اشخاص واجد شرایط این است که این شرکت ها را زیر چترحمایتی قرار دهند و صندوق ها بزرگتر شوند تا بتوانند اوراق بیشتری خریداری کنند و قرار است اوراق را از چه کسی بخرند؟ از دولت!
لذا تناقض هایی در بخشنامه ها و این سیاست مشاهده میشود بر این مبنا که اگر هدف, تشویق سرمایه گذاری غیر مستقیم است ایا یک سهامدار خرد که با سرمایه کمتر از یک میلیارد تومان در یک شرکت سبدگردان سبد اختصاصی ایجاد میکند, واجد شرایط نیست؟
ایا خود این سهامدار برای خرید و فروش تصمیم میگیرد؟ خیر!
در واقع سبدگردان حرفه ای برای سرمایه گذاری این سهامدار تصمیم میگیرد اما چرا عرضه اولیه به او تعلق نمیگیرد؟ نکته ی دیگر این است که روال عرضه های اولیه متاسفانه به این ترتیب رقم خورده و احتمالا مانند تغییرات در دیگر ریز ساختارهای معاملاتی نمیتوان ان را تغییر داد و ممکن است عرضه های اولیه هم به همین سرنوشت دچار شوند. عرضه های اولیه اکنون به این روال درامده است که ابتدا اشخاص واجد شرایط یعنی صرفا صندوق های سرمایه گذاری, سهام عرضه اولیه را بالاتر میگیرند که ممکن هست در این فرایند هر کدام یک میلیون یا دو میلیون سهم بگیرند. نکته اینکه قبلا این سهمیه به صورت قطره چکانی بوده به این ترتیب که هر کدام از افراد حقیقی یا حقوقی 200 یا 500 سهم میگرفتند! حالا در راستای حفظ پایداری در سوداوری صندوق های سرمایه گذاری و برای انکه بتوانند منابع بیشتری جذب کنند تا اوراق بخرند, این عرضه اولیه را تا 90 روز در دست این اشخاص حقوقی نگاه میدارند. مکانیسم تغییرات قیمت بعد از رسیدن به نقطه تعادل تازه به اشخاص حرفه ای میرسد نه اشخاص عام! اشخاص حرفه ای چه کسانی هستند؟
سبدگردان ها , کارکنان و ارکان بورس!
جالب اینکه این اشخاص با یک سال سابقه خدمت, حرفه ای محسوب میشوند که با ان موضوع تعارض منافع, تضادواقعی و عینی دارد و دست اخر هم در نقطه تعادل به دست مردم و سهامدار خرد میرسد!
در واقع به رقم انتقادهایی که به روش عرضه های اولیه در گذشته وجود داشت اما در روش جدید جذابیت هایی که قبلا عرضه اولیه داشت از بین رفته است. قبلا صحبت از این بود که سهامدار خرد دست کم به این امر دلخوش است که هر سال در دو عرضه اولیه مشارکت میکند که برایش به صورت تضمینی 20 تا 30 درصد سود دارد. این تضمین سود اکنون به صندوق های سرمایه گذاری واگذار شده است. صندوق هایی که با وجود شکل ظاهری که باید هولدر آنها سهامدار خرد باشد, عمدتا منابعی را در اختیار گرفته و بالغ بر 75 درصد آن را در بانکها سپرده گذاری کرده اند! در واقع صندوق های با درآمدثابت بخش اعظم منابع خود را یا به صورت مستقیمیا غیر مستقیم یا ضربدری در بانک ها سرمایه گذاری کرده اند.
لذا این روند با بحث حمایت از سرمایه گذاری غیر مستقیم,منافات دارد. در اصول سرمایه گذاری صندوق ابزاری است در دست شرکتهای مدیریت دارایی که به انها سبدگردان میگوییم. مدیریت دارایی را سبدگردان انجام میدهد اما اینجا با این ساز و کار سبدگردان را به عنوان کسی معرفی میکنیم که قبلا سیگنال میفروخته و حالا به صورت رسمی همان کار را انجام میدهد! این برداشت درست نیست. اکنون این انتقاد وجود دارد که منافع سهامداران خردی که پرتفو و دارایی خود را به اشخاص متخصص, مسئول و کسانی که دارای وقت کافی برای امر سرمایه گذاری هستند,(سبدگردانها) میسپارند از بین می رود. در واقع آنها از یکسری مزایایی که از قدیم هم در بازار سرمایه وجود داشته محروم میشوند. اگرچه نسبت به روش های قبلی عرضه های اولیه هم اتفاقاتی وجود داشته است اما اینکه این عرضه ها را اختصاصا به اشخاصی که تحت امر خرید اوراق در بازار سرمایه و اقتصاد هستند واگذار کنند کاملا با سیاست حمایت از سرمایه گذاری غیر مستقیم منافات دارد و به معنای محرومیت سهامدار خرد در راستای حفظ منافع سهامدار عمده و دولت برای فروش اوراق است.


منبع: روزنامه جهان صنعت

اخبار مرتبط